Maria, Moeder van de Kerk

Vandaag vieren we een redelijk jonge gedachtenis: Maria, Moeder van de Kerk. In 2018 heeft paus Franciscus dit feest op de kerkelijke kalender geplaatst. Het is op tweede Pinksterdag geplaatst, vanwege die samenhang met Pinksteren. We vieren dan dat de Heilige Geest wordt uitgestort over de leerlingen. Dit wordt ook wel de geboorte van de Kerk genoemd. Door deze gedachtenis vandaag te vieren en zo duidelijk te koppelen aan Pinksteren, zien we duidelijk de rol die Maria heeft bij het begin van de Kerk.

In het Evangelie van vandaag valt het begin van de Kerk samen met de kruisdood van Jezus. We bevinden ons weer even op Goede Vrijdag en we staan onder het kruis. Iedereen van Jezus' vriendengroep is vertrokken. Vol pijn en verdriet, teleurgesteld misschien wel, zijn ze weggegaan. Behalve zijn moeder, een tante en Maria Magdalena, de drie Maria’s en de leerling die Hij liefhad. De traditie zegt dat dat de evangelist Johannes is, maar we kunnen ook onszelf er in plaatsen. Zij staan onder dat Kruis, zij blijven bij Jezus tot aan het einde toe.

Dan verbindt Jezus Maria en de leerling aan elkaar: "Vrouw, zie daar uw zoon" en "dat is jouw moeder". Door zijn kruisdood brengt Jezus allen samen en start er een nieuwe periode en het begin van de Kerk. Men zegt dat aan het kruis als het ware de Kerk wordt geboren en zij ontvangt van Jezus zijn levendmakende Geest evenals zijn moeder. De Geest geeft ons leven, vuur en inspiratie. Die Heilige Geest brengt ons in beweging. Maria, zoals een moeder doet, wijst ons daarbij in de goede richting. In alles wat Maria doet laat zij namelijk zien hoe we leerlingen van de Heer kunnen zijn. Dit doet zij door steeds te wijzen op de Christus, zonder ophouden te bidden en niet op te geven als het leven ingewikkeld wordt.

Door de hele Schrift heen zien we hoe Maria wijst op Jezus. Bij zijn eerste openbare teken, de bruiloft van Kana, valt op dat de wijn op is. Een domper op de feestvreugde. Ze wijst de leerlingen op Jezus: "Doe maar wat Hij tegen jullie zegt". Ook zien we het terug in kerkelijke kunst. Maria wijst eigenlijk altijd naar Jezus, door de richting van de blik, soms wijst ze letterlijk. Als Maria los verkrijgbaar is, in haar getuigenis niet verwijst naar de Heer, dan is het ingewikkeld. Zij is ook biddend aanwezig. Als de leerlingen getuigen zijn geweest van de Hemelvaart trekken zij zich biddend terug. Dit doen ze in de aanwezigheid van Maria. Zij zit tussen hen in en bidt zonder ophouden. Door het gebed staan we in de relatie met de Heer. Daarin kunnen we steun en troost ervaren. Maria laat zien dat we moeten blijven bidden, ons moeten richten op God, een prachtig voorbeeld.

Tot slot geeft Maria niet op als het leven een ingewikkelde afslag neemt. Dit gaat ze vol vertrouwen aan. Dat zien we al bij de aankondiging van de Geboorte. Als die engel verschijnt en haar de Boodschap geeft, stelt ze eerst nog een kritische vraag: “Hoe kan dat, ik heb geen man?”. Vervolgens geeft zij haar fiat, haar ja-woord: “Mij geschiedde naar uw wil”. Aan dat ja-woord blijft zij trouw. Ze voedt Jezus op, zorgt voor Hem en blijft achter Hem staan, ook als anderen Hem voor gek verklaren. Ook aan het kruis blijft zij staan. Hier was ze in Jezus’ vroege leven al voor gewaarschuwd: "Je ziel zal door een zwaard worden doorboord", maar ze laat Jezus niet alleen en blijft bij Hem. Ze blijft haar roeping trouw en geeft niet op.

Ook in onze levens kunnen we momenten tegen komen waarbij we misschien denken: “waar beginnen we nu aan…”. Juist als we het dan even niet meer weten kunnen we ook het voorbeeld van Maria volgen, door steeds onze blik op Christus te richten, zonder ophouden te bidden en dus steeds onze handen te vouwen en zijn steun te vragen. Hierbij moeten we volhouden, niet zomaar opgeven. De Heer blijft namelijk trouw. Hij heeft ons een Helper belooft, de Heilige Geest. Als wij de stappen van Maria volgen: naar Christus uitzien, bidden en niet opgeven, kan de Geest ons vervolgens in beweging brengen om vol liefde dienstbaar te zijn in de wereld om ons heen. Amen.

Pastor Sander Verschuur