Preek 3e zondag van Pasen: Joh. 21, 1-19. Het déjà vu van Petrus.

Heeft u ook wel eens een déjà vu? Déjà vu wil zeggen dat een gebeurtenis of wat iemand zegt of doet of een bepaalde situatie je ineens zeer bekend voorkomt, waarvan je denkt: hé, precies zoiets heb ik eerder meegemaakt. Echter, waar en wanneer dat was weet je vaak niet. Ik heb af en toe een déjà vu en dan breek ik mijn hoofd wanneer die situatie zich precies zo eerder heeft voorgedaan. Ik kom er echter nooit achter.

Iemand die naar mijn idee een groot déjà vu moet hebben gehad is de apostel Petrus, vandaag in het evangelie. Dat heeft alles te maken met iets wat zeer onbenullig lijkt: het houtskoolvuur dat de verrezen Jezus heeft aangelegd en waarop Hij een visje bakt. We lezen uit het evangelie volgens Johannes en deze evangelist heeft niet zomaar wat opgeschreven, maar heeft zijn evangelie zorgvuldig gecomponeerd. Elk detail dat hij vermeldt heeft een betekenis, zo ook het houtskoolvuur dat Jezus heeft gemaakt.

De evangelist Johannes maakt namelijk één keer eerder melding van een houtskoolvuur. Dat is op de binnenplaats van het paleis van de hogepriester Kajafas, waar Jezus, nadat Hij is gearresteerd, naar toe wordt gebracht. Petrus staat zich er, samen met enkele knechten en dienaars, te warmen aan een houtskoolvuur (Joh. 18, 18). Die knechten en dienaars vragen Petrus: Ben je niet ook één van de leerlingen van die Man? Tot driemaal toe ontkent Petrus en bij de derde keer kraait er een haan. Nu ziet Petrus Jezus zitten bij het houtskoolvuur en dan moet Petrus terugdenken aan het moment dat de haan kraaide.

Het déjà vu dat Petrus heeft met dat houtskoolvuur is dus geen prettige herinnering. Jezus weet dat uiteraard en Hij gebruikt dat moment om Petrus te vragen of hij van Hem houdt. Jezus stelt die vraag driemaal, een verwijzing naar Petrus’ drievoudige verloochening. Jezus weet dus die vervelende herinnering van Petrus om te keren.

In zoiets onbenulligs als het houtskoolvuur zit dus een wereld van betekenis. In onze relatie met God spreekt Hij vaak niet rechtstreeks in your face. God zet nooit met dikke viltstift zijn handtekening eronder, zoals Donald Trump. Nee, God zit veeleer in kleine details die we vaak niet in de gaten hebben. Vaak wordt gezegd the devil is in the details. Dat vraag ik mij af. De duivel schreeuwt, marcheert, strekt de rechterarm uit, klopt zichzelf op de borst, enzovoort. Ik denk veeleer dat God in de details zit, in het toeval, in het onbenullige, in een déjà vu. Denk aan het briesje bij de profeet Elia (1 Kon. 19, 12-13). Op een zeer subtiele manier kan God je iets duidelijk maken of je een stille hint geven.

Er is een tweede detail waarop ik wil wijzen. Jezus heeft een houtskoolvuur aangelegd en Hij vraagt de leerlingen of ze vis hebben. Hun antwoord is negatief, waarop Jezus zegt dat ze het net opnieuw, over de andere boeg, moeten uitwerpen. Als ze de grote hoeveelheid vis binnenhalen, blijkt dat Jezus tóch al vis op het houtskoolvuur heeft liggen. Was alle moeite van de leerlingen dan om niet? Jezus vraagt niet om vis uit behoefte. De verrezen Heer is niet meer behoeftig, Hij is immers één met de Vader. Het wil duidelijk maken dat Jezus ons de gelegenheid geeft met zijn genade mee te werken. In de eucharistie wordt dat bijvoorbeeld duidelijk, wanneer de priester brood en wijn aan God opdraagt en zegt: “Aan U dragen wij op de vrucht van de aarde [brood] / de vrucht van de wijngaard [wijn], het werk van onze handen”. God geeft en Hij maakt het mogelijk dat wij met onze arbeid aan zijn werk kunnen bijdragen.

God werkt dus altijd met ons samen en gaat ons daarin voor. Als je weer eens een déjà vu ervaart, maak het dan even stil. Mogelijk is dan God aan het werk en wil Hij je iets duidelijk maken. Het conclaaf waaruit een nieuwe paus tevoorschijn komt gaat binnenkort beginnen. God schreeuwt niet uit de hemel welke kardinaal zijn voorkeur heeft. Hij laat veeleer in kleine toevalligheden, op zeer subtiele wijze blijken wat Hij wil. Laten we bidden dat de kardinalen daarvoor gevoelig zijn. De leerlingen kunnen alleen vis binnenhalen op aanwijzing van Jezus. Zo is ook de Kerk stuurloos en vruchteloos als ze zich niet laat leiden door Gods Geest. Eén troost: er ligt al vis op het houtskoolvuur, dus de Heer is niet van ons afhankelijk, maar wij zijn dat wel van Hem! Moge de nieuwe paus, wie het ook zijn zal, ons daar steeds aan blijven herinneren. Door Christus, onze Heer. Amen.

Diaken Franck Baggen