Preek hoogfeest Heilige Drie-Eenheid 2025. Beeld van de levende God.

Vandaag vieren wij het hoogfeest van de Heilige Drie-Eenheid. We hebben één God, en die heeft zich geopenbaard als de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Het is een beeld dat vragen oproept en waarbij eigenlijk alle makkelijke antwoorden tekort schieten.

Bij kindercatechese probeerde ik de Drie-Eenheid ooit eens uit te leggen met water. Eerst liet ik een glas water zien, daarna ijsblokjes en vervolgens toonde ik het stomende water bij de waterkoker. Allemaal water, maar wel in drie vormen. In alle eerlijkheid: ik raakte zelf een beetje de draad kwijt toen ik het probeerde uit te leggen. Je hebt namelijk zo een verkeerd verhaal te pakken. God is niet de ene keer Vader, de andere keer Zoon, en dan weer Geest. Hij is het altijd tegelijk: drie personen, één God. Beelden kunnen helpen om het een beetje te verstaan, maar het blijft een geloofsmysterie dat moeilijk te bevatten is. Ergens is dat ook wel mooi. We hoeven niet alles compleet te doorgronden, laat het mysterie ook maar een mysterie zijn.

De heilige Augustinus was ooit een boek aan het schrijven over de Drie-Eenheid. Na dag nadenken en schrijven wandelde hij langs het strand. Daar zag hij een kind druk spelen. Hij had een kuiltje in het zand gegraven en liep met een bakje op en neer naar de zee om water in die kuil te gooien. Augustinus keek het glimlachend aan en vroeg vervolgens waar het kereltje mee bezig was. Het kind vertelde dat hij de zee in het kuiltje over wilde scheppen. De glimlach op het gezicht van Augustinus werd groter en hij zei dat dat toch helemaal niet zou kunnen. Het hardwerkende kindje reageerde gevat door te zeggen: “Ook wij kunnen het grote mysterie van de Heilige Drie-eenheid niet begrijpen”. Of dit echt zo gebeurt is, is bij een legende als deze natuurlijk niet terug te halen. Tegelijkertijd is het ook niet belangrijk. Vandaag gaat het er niet om dat we God helemaal begrijpen, maar juist dat we inzien dat onze God een prachtig mysterie is, waarin de liefde de boventoon voert.

In onze Drie-Ene God mogen we namelijk ervaren dat wij een God hebben die met ons in relatie wil staan. Dat ervaren we door de hele Bijbel heen. In de Bijbel zien we steeds weer hoe God zich met mensen verbindt. Hij sluit een verbond met zijn volk, Hij spreekt, roept en leidt, van de schepping tot aan Jezus Christus. God is niet ver weg, maar komt dichtbij. Hij wil relatie. Dat is een centrale gedachte in ons geloof: dat God een God is van verbinding.

Als we nadenken over wie God is, dan helpt de leer van de Drie-eenheid ons om dat mysterie iets beter te begrijpen. Het blijft abstract: één God in drie personen: Vader, Zoon en Heilige Geest. Maar juist in die Drie-Eenheid wordt iets wezenlijks duidelijk: God is liefde. Niet zomaar omdat Hij liefheeft, maar omdat liefde in Hemzelf leeft. Want liefde vraagt altijd om een ander. In God is die liefde er al vanaf het begin: in de relatie tussen Vader, Zoon en Geest. Die liefde is niet statisch of eenzijdig, maar een beweging van geven en ontvangen. Het is een diepe verbondenheid waarin ieder zichzelf is, maar toch volledig één. Vader, Zoon en Heilige Geest bewegen als het ware rondom elkaar (in het Grieks: perichoresis). Vergelijk het met een dans. Daarin ben jij jezelf, maar ook afgestemd op de ander. Zo is het ook met God. Hij is een levende gemeenschap van liefde.

Daarin is God ook een voorbeeld voor ons. In elke relatie die we hebben – of dat nu in een huwelijk is, een vriendschap of in de kerk – spelen verschillen en overeenkomsten een rol. Juist die wisselwerking maakt een relatie levend: de rust van de één kan de ander tot rust brengen, de energie van de ander zet jou misschien weer in beweging. Liefde groeit waar we elkaar de ruimte geven én waar we verbonden blijven. Zo mogen we ook naar God kijken. Niet als een eenzame God hoog in de hemel, maar als een God die relatie is, en die ons uitnodigt om in die liefde mee te leven. Als we God Vader noemen, dan mogen we Jezus als onze Broeder zien. De Geest werkt in ons, tussen ons, om die liefde levend te houden.

In de Drie-Eenheid zien we dus niet een ingewikkelde theorie, maar een levend beeld van wie God is: (1) de Vader als de Bron van alles; (2) de Zoon als het Beeld van de Liefde die ontvangen en beantwoord wordt; en (3) de Heilige Geest als de Liefde zelf, die tussen hen stroomt én in ons wil wonen. Dat beeld mogen wij spiegelen in ons eigen leven, in hoe we met elkaar omgaan, hoe we God zoeken, en hoe we openstaan voor zijn liefde die ons steeds weer uitnodigt tot verbondenheid, met God en met elkaar, om zo te delen en te leven vanuit zijn liefde. Door Christus, onze Heer. Amen.

Pastor Sander Verschuur